Het is een heet hangijzer: voegen iPads en iPhones nou daadwerkelijk iets toe tijdens de les, of zijn het ordinaire stoorzenders? iPhoned nam de proef op de som en vroeg het aan docenten.
Lees verder na de advertentie.
iPad in de klas gebruiken? Dit zeggen docenten
In Frankrijk zijn ze er klaar mee. Sinds dit jaar is het verboden om je smartphone mee naar school te nemen. Franse docenten klaagden al langer over het concentratiegebrek onder hun studenten. Ze zijn continu in de weer met WhatsApp, Instagram of een game. Zo komen ze niet langer aan leren toe. In Nederland is het nog niet zo ver, maar ook hier gaan af en toe stemmen op om smartphone- en tabletgebruik op school aan banden te leggen.
Daartegenover heb je speciale iPad-scholen, waar de tablets juist actief gebruikt worden en een onderdeel van het lespakket zijn. Zijn iPhones en iPads daadwerkelijk zo nuttig, of niet meer dan onnodige afleidingen? Dat, en meer, vraagt iPhoned aan docenten uit alle streken van Nederland.
‘Leerlingen waarderen dat ik hun wereld instap’
Jolanda de Jong, docente Engels op een middelbare school, is voorstander. ‘Ik maak gebruik van iPads en iPhones in de klas. Elke vorm van afwisseling zie ik als pure winst. Leerlingen hebben veel affiniteit met schermpjes en waarderen het dat ik als docent moeite doe om hun wereld in te stappen. Bovendien, je kunt iPads en smartphones niet langer verbannen, dus waarom zou je ze niet nuttig inzetten?’, vraagt Jolanda zich af.
Haar leerlingen maken daarom vaak gebruik van de digitale mogelijkheden. ‘Via Magister leveren ze opdrachten in, we spelen af en toe een Kahoot en digitaal toetsen met WinToets werkt erg plezierig’, zo zegt Jolanda. ‘Het scheelt veel nakijkwerk. Verder maak ik gebruik van WordJo, mijn zelfontwikkelde tool om leerlingen woordjes aan te leren.‘
Het moge duidelijk zijn dat Jolanda enthousiast is over de nieuwe ontwikkelingen, maar zijn er ook verbeterpunten? ‘Ik heb zelf WordJo gemaakt, simpelweg omdat er geen leuke app was die leerlingen de bouwstenen van taal aanleerde, namelijk woordjes. Er zijn plannen om in de toekomst meer talen toe te voegen naast Engels.’
Maken leerlingen misbruik van iPads?
Ook basisschooljuf Marianne is enthousiast over het gebruik van technologie in de klas. Naast standaard onderwijs-apps als Kahoot laat zij kinderen ook ontsnappen uit virtuele escaperooms, stopmotion-filmpjes maken en online oefenen met rekenen, spelling en de Engelse taal.
‘Ook laat ik kinderen de tafels inslijpen door middel van games’, aldus Marianne. Net als Jolanda heeft ook zij minder nakijk- en administratiewerk dankzij de inzet van iPads. ‘Leerlingen gebruiken hun tablet als werkboek, toetsboek en rekenmachine. Dit scheelt ontzettend qua administratie en nakijken.’
Minder administratie dankzij de iPad.
Bovendien komt ‘misbruik’, waarbij een leerling bijvoorbeeld zonder toestemming YouTube-filmpjes kijkt, vrijwel niet voor. ‘In mijn klas werken iPads motiverend. Via Kahoot kan ik gelijk checken of kinderen de lesstof begrijpen, en hierop inspelen.’
‘Bij projectlessen worden iPads soms misbruikt. Leerlingen kijken dan een filmpje of een spelletje. In zulke situaties heb ik eigenlijk liever computers, want zo kun je kinderen gemakkelijker betrappen’, zegt Marianne met een knipoog.
→ Ook interessant: iPhones en iPads in de klas: van stoorzender naar leerhulp
‘Nieuwigheid is eraf’
Ondergetekende is op moment van schrijven bijna 23 jaar, waardoor ik de boot net heb gemist wat betreft gebruik van smartphones en tablets in de klas. Mijn generatie mocht af en toe wel op de computer werken, maar dit leverde in mijn beleving meer gedoe op voor de leraar, dan profijt. Hoe zit dit met de scholieren van nu?
Marianne: ‘Ik denk dat kinderen nu serieuzer omgaan met iPads dan een paar jaar geleden, omdat de nieuwigheid eraf is. Bovendien zijn er duidelijke regels bij mij op school. Als een leerling bijvoorbeeld wordt betrapt op verkeerd gebruik van de iPad, moet hij of zij een week zonder doen. Dit vinden ze echt rot’.
‘Afleiding is van alle tijden’
Ook Wendy Bessembinders, docente Nederlands op een middelbare school, is voorstander van iPads in de klas. ‘Bij mij op school wordt digitaal versterkt onderwijs gegeven: we werken dus gelijktijdig met boek en iPad. Ik probeer de Apple-tablet bijna elke les in te zetten. Ik maak gebruik van programma’s als LessonUp om interactiever les te kunnen geven. Dit doe ik zodat alle leerlingen ook echt meedoen, en niet alleen diegenen die graag antwoord willen geven.’
Wendy zet de iPad dus bijna iedere les in waardoor er een hoop apps gebruikt worden. ‘Ik gebruik onder andere Padlet, Wordcloud, Cram, EdPuzzle en Prezi. Daarnaast hebben we Apples eigen Klaslokaal-app en Zuludesk.’
In tegenstelling tot critici maakt Wendy zich niet zo druk over technologie als stoorzender. ‘Afgeleid zijn tijdens de les is van alle tijden: ik zat zelf ook vaak te tekenen. Bovendien kunnen sommige leerlingen zich juist beter concentreren wanneer zij een muziekje mogen luisteren op hun telefoon. Ik heb er dus geen problemen mee’, zo zegt ze nuchter. Dit betekent echter niet dat leerlingen vrij spel hebben. ‘Wanneer ik leerlingen betrap op oneigenlijk gebruik van iPad of telefoon, hebben ze hun kans verspeeld.’
Verder moet de technologie wel echt functionele waarde hebben tijdens Wendy’s lessen. ‘Wanneer je iPads alleen gebruikt om boeken op te lezen, vind ik het zonde van het geld. Bovendien moeten mijn leerlingen aantekeningen maken met een pen. Het is wetenschappelijk bewezen dat zij de stof hierdoor beter tot zich nemen.’
Wendy vindt tot slot dat methodemakers beter zouden moeten inspelen op de ontwikkelingen in het onderwijs. ‘Er zijn weinig methodes die digitaal materiaal hebben die echt iets toevoegen aan de les. Het zou geweldig zijn als meer methodes adaptief zouden werken.’
Lees ook: Een iPad voor school of toch een MacBook: wat moet je kiezen?
Is het nu beter dan vroeger?
Tommy Gysenbergs heeft vijftien jaar ervaring als leraar in groep 3, en gaat nu een nieuwe uitdaging aan als meester voor groep 8. Door zijn jarenlange ervaring, en wisseling van groep, kan hij een globaal beeld schetsen van de opkomst van iPads en technologie in de klas.
‘Ik zou niet meer zonder iPads kunnen. Ze hebben zoveel voordelen ten opzichte van de klassieke computer: ze nemen minder ruimte in beslag; bijna onderhoudsvrij; ontzettend mobiel; geweldige camera’s en; bovenal heel gebruiksvriendelijk.’
Ik zou niet meer zonder iPads kunnen.
Toch wil Tommy wel waken voor het teveel gebruiken van iPads. Net als de overige docenten die wij hebben gesproken, is hij van mening dat technologie een middel moet zijn, en geen doel. Je kunt daarom anno nu ook nog zonder smartphones en tablets uit de voeten. ‘Ik ken leerkrachten die enkel een groen krijtbord hebben en totaal geen ict toepassen die beter lesgeven dan menig docent op een compleet digitale school’, aldus Tommy.
In zijn klas wordt vooral gewerkt met Seesaw, een soort digitaal portfolio. ‘Kinderen nemen een foto van hun werk in de klas en ouders zien dit dan meteen verschijnen op hun smartphone, waarna ze eventueel feedback kunnen geven.’ Daarnaast heeft de school waar Tommy lesgeeft speciale instructieboekjes gemaakt via Bookcreator, waardoor hij minder tijd kwijt is uitleg geven over onderwerpen die jaarlijks herhaald worden.
Klaslokaal-app heeft verbeterpunten
Bovendien vinden vooral de allerkleinsten het fijn en duidelijk om met een iPad te werken. ‘Ik zet regelmatig opdrachten klaar voor leerlingen in Seesaw. Het enige wat ze dan hoeven te doen is de qr-code scannen met hun tablet. Dit is ideaal voor bijvoorbeeld het lezen van tekst, omdat leerlingen de zinnen hardop kunnen inspreken in de tablet.’
Tommy ziet wel een mogelijk gevaar in het gebruik van iPads en iPhones, met name voor iets oudere basisschoolkinderen. ‘Leerlingen in groep 8 hebben bijvoorbeeld soms al Facebook, Instagram of Snapchat, waardoor het voor hen moeilijker is om de aandacht bij de les te houden. Jongere kinderen kunnen zich makkelijker op één taak focussen, omdat er minder apps om hun aandacht vragen.’
Uit alle verhalen van de docenten komt naar voren dat technologie hen minder administratie oplevert, al zit hier ook een keerzijde aan. Tommy: ‘Een nadeel is het overaanbod aan apps. Je verliest veel tijd met het filteren van de juiste applicaties. Bovendien verschillen de smaken van leerkrachten onderling enorm.’
Apples eigen Klaslokaal-app vertoont volgens Tommy op dit moment nog teveel mankementen, waardoor hij er geen meerwaarde inziet. Hij deelt de wens van Wendy dat onderwijs-apps in de toekomst meer adaptief moeten worden. ‘Er zijn op dit moment al wel initiatieven van uitgeverijen die dit proberen, maar voor mijn gevoel zijn we pas net begonnen.’
Lees meer over Apple in de klas
De hele maand augustus staat iPhoned in het teken van onderwijs. Het thema Back to School bereidt docenten en studenten voor op het nieuwe schooljaar. We behandelen de beste apps om gefocust te blijven, leggen uit hoe de studentenkorting van Apple werkt en welke apps niet mogen ontbreken tijdens de lees. Deze artikelen schreven wij eerder: