Waar moet de corona-app aan voldoen: het RIVM en 3 app-experts aan het woord

De Nederlandse overheid wil het coronavirus bestrijden met een tweetal smartphone-apps. Waar moeten deze aan voldoen, en zijn ze überhaupt nodig? iPhoned sprak met drie app-experts en het RIVM over de komst van een corona-app.

Rondvraag: Waar moet de corona-app aan voldoen?

Het coronavirus houdt ons land in zijn greep. De Nederlandse overheid liet begin deze week doorschemeren dat men wellicht smartphone-apps gaat gebruiken in de bestrijding van het virus. Minister de Jonge denkt erover na om twee apps te lanceren: één die waarschuwt voor besmetting en één om contact op te nemen met je huisarts.

Hoe denken experts hierover? Waar moet de corona-app aan voldoen? Moet er überhaupt een nieuwe app gemaakt worden? En hoe zorg je ervoor dat de applicatie op zoveel mogelijk telefoons werkt? Vier insiders aan het woord over de corona-app.

Marcel Roorda, directeur Doop

Marcel Roorda is één van de app-makers die een voorstel richting Den Haag heeft gestuurd voor het bouwen van een corona-app. Hij pleit voor een applicatie die werkt op basis van bluetooth en gebruikers een uniek identificatienummer voorschotelt. Op die manier hoopt Roorda slagvaardig te werk te gaan met minimale privacyrisico’s. Zo hoeven er namelijk geen persoonsgegevens gekoppeld te worden.

Het is de bedoeling dat app-gebruikers straks zelf aangeven of ze wel of niet besmet zijn met het coronavirus. Deze gegevens worden lokaal op je telefoon opgeslagen, waardoor het volgens Roorda niet nodig is om een centraal opslagpunt in de cloud op te zetten. Ben je iemand gepasseerd die met het coronavirus besmet is? “Dan krijg je een melding dat je je moet laten testen”, zegt Roorda. “Je krijgt niet te horen wanneer of door wie je het hebt opgelopen; die gegevens blijven privé.”

Verder stelt de app-maker voor om huisartsen in het proces te betrekken. Zij zouden ontgrendelingscodes kunnen krijgen, om te zien of dragers van telefoons eventueel in aanraking zijn geweest met het coronavirus. Hier zijn volgens Roorda protocollen voor. Verder hoopt hij dat zoveel mogelijk mensen een dergelijke corona-app vrijwillig op hun telefoon installeren, want hij ziet weinig in een verplichte installatie.

Momenteel is de App Store van Apple extra kritisch op apps die iets met het coronavirus te maken hebben. Roorda hoopt daarom dat zijn uitgebreide netwerk en jarenlange ervaring in de app-wereld hierbij van pas komt. “Als de app zonder problemen wordt goedgekeurd, zouden we dit eind april volledig operationeel moeten hebben”, aldus Roorda.

Pharmeon, maker van Uw Zorg online

Naast het maken van hele nieuwe apps, kunnen bestaande iOS- en Android-apps ook omgebouwd en ingezet worden. Pharmeon is de maker van Uw Zorg online, een app voor patiënten om contact met hun huisarts te onderhouden. Deze app is dus vergelijkbaar met de tweede applicatie die minister De Jonge voorstelt: voor contact met de huisarts. Pharmeon wil daarom vooral daarover uitweiden.

Directeur Gideon Kreytz laat weten dat het bedrijf vooral mogelijkheden ziet in het uitbreiden van reeds beschikbare middelen: “Als je wil dat mensen snel en makkelijk hun huisarts kunnen bereiken bij vragen, dan zijn daar al manieren voor. Wanneer je het bereik van Uw Zorg online en MedGemak bij elkaar telt, heb je een redelijk landelijk dekkend bereik voor patiënten om contact op te nemen met de eerstelijnszorg.” MedGemak is een app van een andere aanbieder met een groot bereik bij huisartsen.

Verder denkt het bedrijf dat het belangrijk is dat bij de eerste app, voor het contactonderzoek, de eventuele uitstroom van gegevens niet aan de vrije markt wordt overgelaten. “Het is belangrijk dat de overheid hier toezicht op houdt, en in haar beleid wordt gecontroleerd door een onafhankelijke partij”, aldus Kreytz.

De gegevens die uit zo’n app voortvloeien moeten vooral het contactonderzoek makkelijker maken. Kreytz: “Door het uitlezen van data kun je heel makkelijk zien wie er met elkaar in contact zijn geweest, en zo het pad van het virus in kaart brengen.”

Door deze functionaliteit in reeds bestaande apps in te bouwen verwacht Pharmeon geen problemen met de ‘corona-controle’ van de App Store, aangezien programma’s als Uw Zorg online en MedGemak al in de winkels te vinden zijn. Tot slot is het belangrijk om te vermelden dat Pharmeon geen contact met de overheid heeft gehad omtrent de corona-app.

Bits of Freedom, stichting voor digitale burgerrechten

Bits of Freedom is vrij stellig in haar mening omtrent de komst van een zogeheten ‘corona tracing-app’: alleen onder strikte voorwaarden. De Nederlandse organisatie voor digitale burgerrechten lanceerde een manifest waaraan de applicatie moet voldoen. Het manifest is ondertekend door informatiedeskundigen, journalisten en privacy-experts.

In totaal heeft Bits of Freedom tien voorwaarden opgesteld, zoals dat de app maar één doel mag hebben: het onder controle krijgen van het virus. “De app en de verzamelde gegevens mogen alleen gebruikt worden voor het onder controle krijgen van het virus”, laat een woordvoerder weten. “Contactonderzoek moet eenvoudiger worden en ander gebruik moet verboden zijn.”

Een andere voorwaarde is dat de app niet herleidbaar mag zijn naar individuen. “Het systeem mag dus niet gebouwd worden op het gebruik van identificatienummers van hardware, of het Bluetooth Device Adress.” Dit is een unieke cijfercode voor apparaten met bluetooth, zoals een iPhone. Apple geeft apparaten zo’n ‘naam’ tijdens het in elkaar zetten van de telefoon.

Daarnaast vindt Bits of Freedom dat de gegevens van de app niet centraal opgeslagen mogen worden. “Alle gegevens moeten in principe lokaal op iemands telefoon worden opgeslagen”, aldus de stichting. “Wanneer het nodig is om gegevens te delen, bijvoorbeeld na het constateren van een besmetting, dan mag dat alleen na vrijwillige en expliciete toestemming van de gebruiker en een zorgautoriteit.”

RIVM

En hoe staat het RIVM zelf tegenover de corona-app? Woordvoerder Coen Berends geeft aan dat er nog geen harde besluiten zijn genomen. “We overwegen momenteel alle mogelijke opties, maar hebben nog geen concrete informatie.” Berends geeft aan dat er volgende week meer duidelijkheid moet komen. “Op dit moment kijken we zowel naar Nederlandse apps, als naar wat ze in het buitenland doen.”

In Nederland zijn momenteel verschillende apps die zich bezighouden met de bestrijding van het coronavirus. Onlangs lanceerde het UMC Utrecht bijvoorbeeld een app waarmee inwoners van de provincie Utrecht een digitale diagnose kunnen krijgen. Het UMC in Leiden bracht COVID Radar uit. Deze app verzamelt gegevens over de klachten en het gedrag van mensen om zo een beter beeld te krijgen van hoe het virus zich verspreidt.

COVID Radar

LUMC Leiden

7,4 (123 reviews)

Gratis

via App Store

Helaas, we konden deze app niet ophalen uit de App Store