Opinie: Techbedrijven behandelen smartphoneverslaving nog steeds te vrijblijvend

2018 gaat nu al in de boeken als het jaar dat techbedrijven ons gaan aanmoedigen om apps en smartphones bewuster te gebruiken. Van Instagram tot YouTube en iOS: techbedrijven nemen eindelijk de verantwoordelijkheid. En dat is hard nodig.

Omgekeerde wereld

Op het eerste gehoor klinkt het als de omgekeerde wereld: bedrijven als Apple en Google die ons gaan vertellen om het gebruik van hun producten te matigen. Alsof je bij de bakker staat en hij bij het afrekenen tegen je zegt dat je die extra zak krentenbollen niet nodig hebt.

Toch is het precies wat er momenteel gebeurt in Android, YouTube, Instagram en later dit jaar ook iOS. Grote techbedrijven zijn zich bewust van de gevolgen van overmatig smartphonegebruik, en moedigen met allerlei nieuwe functies aan om zo nu en dan die telefoon eens weg te leggen.

Zo laat Instagram met het nieuwe ‘Usage Insights’-tabblad zien hoelang je door je tijdlijn scrollt, om jou op die manier een spiegel voor te houden. YouTube voert op zijn beurt de ‘Take A Break’ functie toe, die na een bepaald aantal minuten een suggestie geeft om de app te sluiten en later terug te keren.

Een digitale spiegel voor smartphoneverslaving

Ook Google presenteerde tijdens I/O 2018 hoe de eerstvolgende Android-update een dashboard toevoegt met uitgebreide gebruikersstatistieken. Daar zie je bijvoorbeeld dat je ’s ochtends wel erg veel tijd in WhatsApp doorbrengt en tot diep in de nacht naar YouTube-video’s ligt te kijken in bed. Apple zal naar verwachting begin volgende maand een soortgelijke functie onthullen voor iOS 12.

Deze functies hadden geen moment later moeten komen. Nadat bezorgde aandeelhouders aan de bel trokken over overmatig iPhone-gebruik bij kinderen beloofde Apple dit jaar de nieuwe functie toe te voegen. Ook vertelden oud-werknemers van Facebook en Google dat de diensten ontworpen zijn om mensen verslaafd te maken.

Nieuw onderzoek: 30 procent is verslaafd

Een nieuw onderzoek dat het CBS vandaag publiceert maakt pijnlijk duidelijk dat ze daar in geslaagd zijn. Uit dat onderzoek blijkt dat dertig procent van de jongvolwassenen tussen de 18 en 25 jaar verslaafd zegt te zijn aan social media. Volwassenen scoren een stuk lager met 10 procent.

Het onderzoek laat vooral een sterke stijging zien bij die jongere doelgroep. Twee jaar geleden noemden ‘slechts’ 19 procent zich nog verslaafd. Dertig procent is al een enorm hoog percentage, en laat bovendien alle mensen buiten beschouwing die wel verslaafd zijn, maar dat zelf niet zo benoemen.

Te vrijblijvend

Steeds meer onderzoeken wijzen deze beschuldigende vinger naar smartphones en sociale netwerken, dus zal het een kwestie van tijd zijn tot overheden er zich mee gaan bemoeien. De plotselinge interesse van techbedrijven om de kwestie aan te pakken lijkt een laatste kans te zijn tot dit gebeurt.

Maar vooralsnog zijn al deze functies te vrijblijvend. Zo moet je zelf de meldingen van YouTube activeren of naar het dashboard met je gebruikersstatistieken gaan. En net zoals bij andere verslavende producten, zijn die vrijblijvende goedbedoelde meldingen niet genoeg om echt iets te veranderen.

Lees ook: 5 praktische tips om je iPhone minder verslavend te maken