Smartphones en toegankelijkheid: minder logisch dan je denkt

Onze iPhone gebruiken we hele dag door, maar niet voor iedereen is dat even makkelijk. Hier sta je mogelijk niet bij stil als het gaat om toegankelijkheid en smartphones.

Toegankelijkheid smartphones is belangrijk: dit moet je weten

Smartphonegebruik wordt ons zo makkelijk mogelijk gemaakt. We hoeven tegenwoordig met de iPhone X nog maar naar het scherm te kijken om het toestel te ontgrendelen. Via simpele veegbewegingen bestuur je het apparaat en gaat een wereld aan mogelijkheden voor je open. Toch is dat niet voor iedereen zo makkelijk.

Het scherm van je telefoon is belangrijker dan ooit. Fysieke knoppen verdwijnen en maken plaats voor voorkantvullende schermen met enkel nog een kleine inkeping voor de camera. Maar hoe vind je dan je weg als je ogen niet alles zien, of als je blind bent? Doven en slechthorenden of mensen met een fysieke beperking lopen daarnaast tegen andere problemen op. Dit moet je daarover weten.

Visuele beperking

Als we het hebben over smartphones en toegankelijkheid, dan is een visuele beperking waarschijnlijk het eerste waar je aan denkt. Tijdens de ontwikkeling van de domme mobiel met knoppen naar de huidige smartphones, is het visuele aspect van de telefoon veel belangrijker geworden. Bijna alles gebeurt tegenwoordig via een plat stuk glas. Als je niet goed kunt zien wat er achter dit glas gebeurt, loop je tegen problemen aan.

Natuurlijk kunnen mensen ervoor kiezen om een domme telefoon te kopen met fysieke knoppen, om zo met de vingers te voelen waar ze kunnen drukken. Daarmee zouden ze echter ook een hoop mogelijkheden inleveren.

Toen de allereerste iPhone werd onthuld, was de eerste reactie vanuit de gemeenschap van blinde mensen daarom paniek. Zouden ze achtergelaten worden bij deze ontwikkeling? Twee jaar later introduceert Apple echter VoiceOver voor iOS, een schermlezer die alles op het scherm voorleest. Vanaf de eerste versie van de iPad en de Apple Watch was deze technologie ook direct aanwezig, zodat een visuele beperking geen obstakel hoeft te zijn om de mogelijkheden van een Apple-apparaat te gebruiken.

Dat is echter niet de enige manier waarop smartphone-, app- en websitemakers mensen met een visuele beperking tegemoet kunnen komen. Denk aan beschrijvingen van afbeeldingen op sociale media, of ingesproken versies van artikelen. Ook kleurgebruik is belangrijk, omdat niet iedereen makkelijk kleuren van elkaar kan onderscheiden waardoor bijvoorbeeld knoppen of teksten compleet onzichtbaar worden.

Doven en slechthorenden

Terwijl het visuele aspect steeds belangrijker is geworden, is de rol van audio juist verminderd. Toch is een smartphone voor veel mensen het enige apparaat waarmee ze bellen. We weten allemaal hoe het is dat je de persoon aan de andere kant slecht kunt horen, maar voeg daar een gehoorbeperking aan toe, en een gesprek voeren wordt vaak onmogelijk.

Een gehoorbeperking kan ook op andere vlakken invloed hebben op het smartphonegebruik. Denk bijvoorbeeld aan Siri’s antwoorden niet begrijpen, notificaties niet horen en video’s niet verstaan. Om doven en mensen met een gehoorbeperking tegemoet te komen zijn tekst en trillingen erg belangrijk. Apple heeft daar verschillende oplossingen voor. Denk aan Siri-antwoorden in tekst, de mogelijkheid om een telefoongesprek te voeren via teksttelefoon en bijschriften bij geselecteerde films die je in de iTunes Store koopt.

Een nieuw product als de HomePod draait volledig om audio en is hierdoor minder toegankelijk voor deze groep mensen. De visuele indicaties aan de bovenkant kunnen hierbij helpen, maar een scherm in een toekomstige versie waar bijvoorbeeld de gesproken tekst op verschijnt zorgt ervoor dat dit product een stuk toegankelijker wordt.

Fysieke beperking

Ook met een fysieke beperking kan het gebruik van een smartphone enorm belemmerd worden. Denk maar eens na over hoe je doorgaans je toestel gebruikt en hoevaak je twee handen nodig hebt. Bijvoorbeeld om iets te typen, een terugknop te vinden, in te zoomen, een screenshot te maken door twee knoppen tegelijk in te drukken enzovoort.

Maar denk ook aan hoeveel precisie smartphonegebruik vraagt. Verplaatst je vinger een paar millimeter op het scherm en je aanraking zorgt voor een compleet andere actie. Een lichte verschuiving en je opent een hele andere app, instelling of liket iets op sociale media. Denk ook aan de draaibewegingen van je iPhone. Voor de meeste mensen zijn dit vanzelfsprekende acties, maar voor lang niet iedereen is dit logisch of zelfs fysiek mogelijk.

De belangrijkste manier waarmee Apple daarop inspeelt is Schakelbediening. Hiermee worden bluetooth-apparaten gebruikt om de iPhone (en andere Apple-apparaten die met je iCloud zijn verbonden) te besturen. Met AssistiveTouch zijn tevens bepaalde bewegingen aan te passen. Ook is het mogelijk om aan te geven hoe een aanraking geregistreerd moet worden. Bijvoorbeeld dat herhalende aanrakingen genegeerd worden, of een aanraking enkel geldt als er lang wordt ingedrukt.

Enorm belangrijk

De smartphone is geen product meer waarvan je kunt zeggen dat je het maar niet moet gebruiken als het niet lukt. Dit apparaat is een onmisbaar onderdeel van het leven geworden. Een beperking mag geen reden zijn om daar geen toegang tot te hebben.

De toegankelijkheid van moderne apparaten is iets waar je zonder beperking wellicht niet vaak stil bij staat, maar het is wel belangrijk. Daarom besteden we er deze maand extra aandacht aan op iPhoned. Welke opties levert Apple zelf, welke apps kun je gebruiken en meer. Lees meer over ons maandthema van mei: toegankelijkheid. Houd iPhoned dus in de gaten en schrijf je in voor onze nieuwsbrief of download de iPhoned-app om op de hoogte te blijven.