5 manieren waarop internetcriminelen inspelen op de coronacrisis

De coronacrisis haalt het mooiste in mensen naar boven, maar ook het slechtste. In dit artikel zetten we vijf voorbeelden van coronavirus-criminaliteit op een rijtje.

Coronavirus-criminaliteit: 5 voorbeelden

Daar waar veel mensen tijdens de coronacrisis juist extra hun best doen om anderen te helpen, proberen criminelen hun eigen zakken te vullen. Van zogenaamde antibacteriële bankpasjes, webshops met mondkapjes tot aan wonderpillen tegen corona: alles kwam de afgelopen weken voorbij. Hieronder geven we vijf voorbeelden.

1. Corona-apps

Aan het begin van de coronacrisis scherpte Apple de App Store-regels voor coronavirus-apps aan. Applicaties die iets met het virus van doen hadden, werden (en worden) extra streng gecontroleerd. In de Play Store van Google zijn er wel enkele foute apps doorheen gekomen. Coronavirus Tracker claimt bijvoorbeeld met het virus besmette mensen in jouw omgeving te kunnen opspeuren.

Dit is natuurlijk totale onzin. Veel vervelender nog is dat de app ransomware bevat. Zodra gebruikers dergelijke apps toestemming verlenen, gaat de smartphone op slot en moet je een geldbedrag aan de ontwikkelaar/crimineel betalen om de ontgrendelcode te ontvangen. Voor zover bekend zijn dit soort vormen van coronavirus-criminaliteit niet in de App Store gekomen.

2. Antibacteriële bankpassen

Het is één van de bekendste vormen van internetoplichting: bankpasjes vervangen. Het werkt simpel. Criminelen sturen jou een e-mail of WhatsApp-bericht waarbij ze zich voordoen als jouw bank, zoals de ABN AMRO of ING. In het bericht staat dat je bankpas vervangen moet worden, bijvoorbeeld omdat hij bijna verloopt. Vervolgens krijg je een precies nagemaakte website te zien waar je moet inloggen. Zodra je dit gedaan hebt, hebben de cybercriminelen jouw gegevens en trekken ze je rekening leeg.

Deze truck wordt ook nu uitgevoerd, maar dan in aangepaste vorm. De afgelopen weken waarschuwt het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (MLI) voor criminelen die op deze manier antibacteriële bankpasjes proberen te slijten.

Dit soort pasjes zouden bacteriën kunnen doden, waardoor je het coronavirus niet verspreidt tijdens het betalen. Soms proberen de criminelen je ook nog bang te maken, door te stellen dat de antibacteriële bankpas alleen tijdelijk gratis is. Uiteraard is dit allemaal onzin.

Ook interessant: Tip: WhatsApp-fraude herkennen en voorkomen in 6 stappen

3. Medicijnen tegen corona

De wereld is druk bezig met het ontwikkelen van een vaccin tegen het coronavirus. In de tussentijd proberen criminelen de angst om het virus op te lopen voor eigen gewin te gebruiken, bijvoorbeeld door het verkopen van medicijnen. Dat ontdekte de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst. Door het slikken van een pilletje of het smeren van een zalfje zou je in een klap immuun zijn voor COVID-19.

Wederom is dit natuurlijk onzin. Het LMI meldde eind maart dat het aantal meldingen voor dit soort malafide-webshops flink was gestegen. De opportunistische cybercriminelen verkopen naast coronamedicijnen en – zalfjes bijvoorbeeld ook mondkapjes. Dit is in principe niet illegaal, maar volgens het LMI en de FIOD claimen de webshops vaak ten onrechte dat het om medische gezichtsmaskers gaat, terwijl het eigenlijk simpele mondkapjes zijn. Dit is misleidend en daarmee illegaal.

4. Coronaphishing

Ook phishing gaat ‘gewoon’ door, maar in aangepaste vorm. Bij phishing proberen criminelen te ‘vissen’ naar jouw persoonlijke gegevens om hier vervolgens mee aan de haal te gaan. Naast de eerder besproken antibacteriële bankpassen geven cybercriminelen zich de laatste weken ook uit als bijvoorbeeld de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en Rijksoverheid.

Bij eerstgenoemde vorm van ‘coronaphishing’ verloten de oplichters bijvoorbeeld een e-book met tips tegen het coronavirus. Om dit ‘officiële WHO-boek’ te ontvangen, moet je je persoonlijke gegevens achterlaten op een neppe site die lijkt op de officiële WHO-website.

Ook versturen criminelen sms’jes waarbij ze zich voordoen als de Rijksoverheid. Hierbij vragen ze je bijvoorbeeld om te bevestigen dat je niet besmet bent met het coronavirus. Hiervoor moet je – natuurlijk – vertrouwelijke gegevens op een nagemaakte site achterlaten.

5. Coronavirus-criminaliteit: voedselpakketten

Toen de lockdown in Nederland net van kracht was gegaan, besloten veel mensen te gaan hamsteren. Lege supermarktschappen waren het gevolg. Veel mensen gingen daardoor online op zoek om boodschappen te doen. De laatste vorm van coronavirus-criminaliteit speelt hier op in door voedselpakketten aan te bieden.

Deze dozen – zogenaamd gevuld met houdbare producten als blikvoer, havermout en pasta – werden aan de man gebracht via e-mails, of door middel van ouderwetse huis-aan-huis verspreiding. Uiteraard krijg je deze pakketten nooit echt geleverd. Gedupeerden zijn daarom zo goed als zeker hun geld kwijt. Wij raden dan ook aan om alleen bij bekende online supermarkten te bestellen.

Lees verder: Supermarkt aan huis: de beste apps om boodschappen te laten bezorgen

Blijf veilig met Apple

Op iPhoned delen we regelmatig tips om je Apple-producten zo veilig mogelijk te gebruiken. Check bijvoorbeeld onze startersgids voor het beveiligen van je Mac. Hierin staan handige en simpele tips om veilig te werken.

Ook is het belangrijk om zoveel mogelijk in te loggen via tweefactorauthenticatie. Dit is veiliger dan inloggen met alleen een gebruikersnaam en wachtwoord. Tot slot mag ook een goede wachtwoorden-app tegenwoordig niet meer ontbreken. Zo’n app onthoudt je wachtwoorden en stelt automatisch sterke codes voor.

• Zo creëer je meer privacy op je iPhone in slechts vijf stappen (11-10)
• Nieuwe oplichting via SMS (en WhatsApp): zo blijf jij wel veilig (8-10)
• PayPal deelt jouw aankopen met adverteerders – zo stop je dat! (7-10)
• Je verjaardag als toegangscode instellen: dat moet je nóóít doen (9-4)
• Gmail en iCloud Mail herkennen malware slecht (en ze laten het zo) (8-4)