Interview: ‘Refurbished-keurmerk weer uitgesteld, maar zeker niet dood’

Het was een bewogen jaar in de refurbished-sector. De markt groeide, maar het faillissement van Swoop en Leapp liet ook zien dat het een onstuimige is. En dat zo gewilde refurbished-keurmerk? Dat is er nog niet. Een interview met Rob Wierenga, het hoofd consumentenelektronica installatieretail van brancheorganisatie UNETO-VNI | Techniek Nederland.

Update juni 2019: Inmiddels is er een vierde refurbished aanbieder aangesloten bij het Keurmerk Refurbished. Zowel Leapp als Swoop (eigendom van iUsed) zijn toegetreden tot het keurmerk en kunnen zo aantoonbaar de kwaliteit van hun producten garanderen en waarborgen.

Update maart 2019: Inmiddels is het Keurmerk refurbished officieel gelanceerd. Op 15 maart 2019 werd het keurmerk gepresenteerd door Techniek Nederland in samenwerking met refurbished-aanbieders Leapp, Renewd en Forza Refurbished. Dit zijn dan ook de drie partijen die direct bij het keurmerk aangesloten zijn. Andere partijen kunnen zich sindsdien ook aanmelden.

Update januari 2020: Naast refurbished iPhones is het keurmerk nu ook beschikbaar voor refurbished iPads en MacBooks. Je leest alles over het keurmerk en wat het betekent in het onderstaande overzicht.

Lees ook: Alles over het Keurmerk Refurbished

Toen de Consumentenbond in april vorig jaar na onderzoek concludeerde dat de kwaliteit van refurbished smartphones vaak ondermaats is, trok er een siddering door de markt. Aanbieders duikelden over elkaar heen om te zeggen dat ze zich niet herkenden in de kritiek.

Het leed was echter al geschied. Het vertrouwen van de consument in refurbished smartphones kreeg een flinke knauw, zeker toen later dit jaar de aanbieders Leapp en Swoop failliet gingen.

Een refurbished-keurmerk in een groeimarkt

Ergens aan de rand van een industrieterrein in Zoetermeer, in het hoofdkantoor van UNETO-VNI om precies te zijn, gingen alle alarmbellen rinkelen. De brancheorganisatie, die vanaf 1 januari door het leven gaat als Techniek Nederland, zag met lede ogen aan hoe een in potentie enorme groeimarkt bij de knop gebroken dreigde te worden. En dus besloot het in te grijpen, samen met een aantal andere partijen.

Er moest een refurbished-keurmerk komen, waardoor de kwaliteit van refurbished smartphones gewaarborgd wordt en de consument het vertrouwen zou terugkrijgen. Eén van de initiatiefnemers: Rob Wierenga, hoofd consumentenelektronica installatie-retail van de brancheorganisatie.

We wachten nu dik een half jaar. Waarom is het refurbished-keurmerk er nog niet?
Wierenga: “We zijn nu bezig met de laatste punten en komma’s. Proberen alle partijen die mee willen doen op een lijn te krijgen. Het venijn zit ‘m echt in het staartje. We hebben bijvoorbeeld nu ook een gerenommeerd keuringsinstituut in de arm genomen voor de controle. En er is een nogal dynamisch concurrentieveld.”

Is dat iets wat bij deze nieuwe markt hoort? Allemaal partijen die druk proberen hun eigen plekje te veroveren en daarom moeilijk op één lijn voor zo’n keurmerk te krijgen zijn?
“Dat is inderdaad de uitdaging. Het blijft een competitief veld waaruit iedereen zijn voordeel probeert te halen. Aan ons de taak om daar een stabiel en betrouwbaar keurmerk in neer te zetten. Daar zijn we allemaal bij gebaat: zorgen dat de consument zeker weet dat het refurbished product dat hij koopt ook daadwerkelijk goed gecontroleerd is. Ik heb nog altijd het volledige vertrouwen dat we eruit zullen komen en dit keurmerk gaat slagen.”

Een paar maanden geleden werd 1 januari 2019 genoemd als startdatum van het keurmerk…
“Dat gaat iets later worden. Ik blijf echter positief gestemd en hoop in de eerste helft van 2019 meer duidelijkheid te kunnen geven.”

De refurbished-markt gaat twee stappen vooruit, een terug

Als UNETO-VNI | Techniek Nederland willen jullie de refurbished-branche beter reguleren. In die zin was het een bewogen jaar, want de refurbished sector werd groter, maar bekende spelers als Swoop en Leapp vielen om. Hoe kijk je terug?

“Refurbished is een vrij nieuwe markt. Die gaat twee stappen vooruit, eentje terug. Voor mij is het duidelijk dat refurbished heel belangrijk gaat worden. Vanuit overheidswege wordt erop ingezet. Zij zijn een traject gestart waarin Nederland in 2050 volledig circulair moet zijn, en alles dus volledig hergebruikt moet kunnen worden. Daar hoort een vervangingsmarkt als refurbished ook bij. Mensen zien refurbished producten ook steeds vaker als goed alternatief voor een nieuwe apparaten.”

Cowboys op de refurbished-markt

Een nieuwe markt als refurbished kenmerkt zich doorgaans door de cowboys die erop afkomen. Waar denk je dat de markt nu staat?
“Je ziet dat de vijf grootste partijen [Forza, Renewd, Approved Selection en de inmiddels overgenomen aanbieders Leapp en Swoop, red.] de markt domineren. Ik denk dat ze samen tachtig tot negentig procent ervan in handen hebben. Dat zal de komende jaren gaan veranderen, er zullen meer spelers bij komen.

Naar verluidt zijn er nu zo’n 700.000 refurbished apparaten op de markt verkrijgbaar. Er is een omzet van ergens tussen de 150 en 200 miljoen euro mee gemoeid. Dat kan wel vervijf- of verzesvoudigen, zo laten trends wereldwijd zien. De markten in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië lopen wat dat betreft vooruit. Die resultaten zullen hiernaartoe overwaaien.”

Dat roept inderdaad om een keurmerk, zodat de consument weet dat het een betrouwbaar product koopt…
“De consument kijkt nog wantrouwend naar de kwaliteit van refurbished apparatuur. Na een kritisch rapport van De Consumentenbond begin dit jaar vonden wij: dit kan niet. Wij moeten als brancheorganisatie die kwaliteit bewaken. Een keurmerk is daar een uitstekende manier voor.”

Wij als brancheorganisatie staan ervoor dat ook kleinere bedrijven mee moeten kunnen doen

Aan welke criteria moeten partijen voldoen om aanspraak op het keurmerk te maken?
“Er zal een financiële check zijn om te kijken of partijen op dat vlak gezond zijn. Daarbij moeten ze een minimale omzet draaien. Dan kunnen we de serieuze spelers scheiden van de ‘beunhazen’ die een of twee telefoons per maand refurbishen. De bedrijven moeten zelf een kwaliteitscentrum hebben, zodat intern de kwaliteitseisen gehandhaafd en gecontroleerd kunnen worden.

Ook moet men voldoen aan een vijftigpunten-checklist die daaraan is gekoppeld. Dat laten we door een externe partij toetsen. Laatste punt: als je het keurmerk wilt, moet je een garantietermijn van minimaal twee jaar hanteren.”

Kritiek op de omzetgrens voor refurbished-keurmerk

Een kritiekpunt op de criteria is die omzetgrens. Kleinere spelers zouden geen kans krijgen zich te positioneren op de markt. Krijg je met deze regel niet een oligopolie van grote merken?
“Nee, absoluut niet. We willen een serieus keurmerk neerzetten en daar horen ook serieuze partijen bij die serieuze aantallen smartphones refurbished maken. Iedereen die daaraan voldoet, kan dit keurmerk aanvragen. Het kan geen keurmerk worden voor vier, vijf partijen. Wij als brancheorganisatie staan ervoor dat ook kleinere bedrijven mee moeten kunnen doen.”

Apple en Samsung staan positief tegenover het refurbished-keurmerk

Wat vinden smartphonefabrikanten als Apple en Samsung van het keurmerk? Van die eerste is het bekend dat het sceptisch tegen andere refurbished-aanbieders aankijkt…
“We zijn in gesprek met die bedrijven. Of ze echt mee gaan doen is een tweede, maar ze staan positief tegenover het keurmerk. Natuurlijk zien zij liever dat men een nieuwe smartphone van hun merk koopt, of een refurbished exemplaar via een eigen kanaal. Maar Apple en Samsung weten ook hoe snel deze markt groeit en waarom kwaliteitsbewaking daarin belangrijk is.”

Wat verwacht je verder van 2019?
“De consument wordt steeds kritischer op refurbished producten, maar de overheid ook. Kwaliteitsbewaking wordt een steeds belangrijker issue in de toekomst. We hebben nu versie 1.0 van het keurmerk liggen, maar in ons achterhoofd zitten ook al de versies 2.0 en 3.0. We hebben als Nederland getekend voor een plan om circulair te worden, dan moet je als brancheorganisatie ook je verantwoordelijkheid nemen. In die zin is wat er op telefoniegebied gebeurt meer een evolutie dan een revolutie!”

→ Vergelijk alle Refurbished iPhone aanbiedingen