Analyse: hoe duurzaam is de iPhone 12?

Wie nu een iPhone koopt moet zelf een oplader en oordopjes regelen. Apple stopt deze namelijk niet standaard in de verpakking. Wat betekent dit voor het klimaat? En hoe duurzaam is de iPhone 12? Het antwoord blijkt meerledig.

Uitleg: Zo duurzaam is de iPhone 12

Apple wil in 2030 compleet klimaatneutraal zijn. Dit betekent dat tegen die tijd geen enkel verkocht product een negatieve invloed op het klimaat mag hebben. Nadat het bedrijf afgelopen jaren al heeft ingezet op allerlei vormen van duurzame energievoorziening, zet het nu de volgende stap door alle telefoons zonder oplader en oordopjes te leveren.

Naar eigen zeggen doet het bedrijf dit uit milieuoverwegingen. Wanneer er minder opladers in omloop zijn, is de kans immers kleiner dat ze ongebruikt in een lade eindigen, of op de (groeiende) berg elektronisch afval. Maar, critici wijzen erop dat de beslissing onderaan de streep vooral financieel interessant is. Die ogenschijnlijke tegenstelling werpt een centrale vraag op: hoe duurzaam is de iPhone 12?

Het korte antwoord daarop is ietwat teleurstellend: er is geen hapklaar antwoord. Duurzaamheid is immers een breed begrip en het ligt er maar net aan wat jij allemaal onder de definitie schaart. In dit artikel proberen we het concept daarom van meerdere kanten te belichten.

iPhone 12 is duurzamer…

Te beginnen bij het toestel zelf. Uit het duurzaamheidsrapport van de iPhone 12 blijkt dat Apple met name inzet op het recyclen van materialen. De gebruikte grondstoffen (zoals goud en koper) zijn bijvoorbeeld voor 98 procent gerecycled, en het in de behuizing verwerkte wolfraam (een metaalsoort) is voor 99 procent uit hernieuwbare bronnen afkomstig. De houtvezels uit het verpakkingsdoosje zijn zelfs compleet hergebruikt.

Voor een compleet beeld kunnen we echter beter naar de totale koolstofemissie van het toestel kijken, oftewel de ecologische voetafdruk van de iPhone 12. Dit getal geeft aan hoeveel koolstof een product tijdens de complete levenscyclus uitstoot, dus van de grondstoffen in mijnen, het productieproces tot aan de inname (voor bijvoorbeeld recycling).

In het duurzaamheidsrapport van de iPhone 12 staat dat de telefoon tijdens zijn levenscyclus in totaal 70 kilogram koolstof uitstoot. Hij presteert op dit vlak net iets beter dan de iPhone 11, zijn voorganger, die een CO2-voetafdruk van 72kg heeft. Ter referentie: uit cijfers van de Radboud Universiteit blijkt dat een gemiddelde Nederlander op jaarbasis zo’n 9000 kg aan CO2 uitstoot.

…maar de grote broer niet

Met de iPhone 12 zet Apple dus stappen, maar die vlieger gaat niet op voor de iPhone 12 Pro Max. Uit het duurzaamheidsrapport van dit toestel blijkt dat het instapmodel een CO2-voetafdruk van 86kg heeft, ruim 6kg meer dan de iPhone 11 Pro Max.

Apple zelf wijdt deze toename in ecologische voetafdruk aan de verhoogde standaardopslagcapaciteit van het toestel. De iPhone 12 Pro Max begint bij een opslagcapaciteit van 128GB, terwijl je de 11 Pro Max ook in 64GB kon aanschaffen.

Ook de iPhone 12 Pro, de opvolger van de iPhone 11 Pro, is niet duurzamer geworden, vanwege dezelfde reden. Het instapmodel van de 12 Pro (met 128GB opslagcapaciteit) stoot tijdens de levenscyclus van het product 82kg koolstof uit. De iPhone 11 Pro (met 64GB opslagcapaciteit) heeft een ecologische voetafdruk van 76kg.

De iPhone 12 mini is identiek aan de iPhone 12, maar dan met een kleiner scherm. Hierdoor kan ook de behuizing compacter worden gemaakt en hoeven de onderdelen niet zo groot te zijn. Dit zorgt ervoor dat de iPhone 12 mini de meest duurzame telefoon van het kwartet is.

De nieuwe Apple-rel

De meest controversiële duurzaamheidsbeslissing die Apple dit jaar heeft genomen is niet de telefoon, maar de verpakking. Die is namelijk behoorlijk klein en vooral leeg. De iPhone 12 wordt zonder randapparatuur in de doos geleverd. Dit zorgt er niet alleen voor dat deze elektronica mogelijk op de groeiende e-waste-afvalberg terechtkomt, maar ook de verpakking kan hierdoor kleiner worden gemaakt. Hierdoor kunnen er meer iPhone-doosjes op een pallet en dat zorgt voor duurzamer transport.

Daar valt wel het een en ander tegen in te brengen. Door standaard geen oplader en oordopjes bij een iPhone te doen, bespaart het bedrijf onderaan de streep immers ook gewoon geld. Dat is opvallend, want de iPhone 12 is met zijn adviesprijs van 909 euro zelfs 100 euro duurder dan de iPhone 11 destijds was. De iPhone 12 Pro en 12 Pro Max zijn dan weer wel net zo duur als hun voorgangers.

In gesprek met The Verge claimen meerdere duurzaamheidsexperts dat Apple met de nieuwe beslissing vooral slimme marketing voert. Angelo Zino, een analist voor onderzoeksbureau CFRA Research, zegt bijvoorbeeld dat Apple door het ontbreken van een oplader en oordopjes geld bespaart voor 5G. Alle iPhone 12-telefoons kunnen overweg met de opvolger van 4G, maar onderdelen voor de nieuwe netwerktechnologie kosten een hoop geld.

Apple zet niet in op reparaties

Duurzaamheid is meer dan grondstoffen en productieprocessen. Ook recycling is belangrijk. Gelukkig kun je je oude Apple-telefoon inruilen voor een nieuw exemplaar, maar als het op tussentijdse reparaties aankomt staan de zaken er anders voor. Het is bijvoorbeeld verreweg van makkelijk om de iPhone 12-telefoons te repareren, zoals onderstaande video laat zien.

Apple onder vuur vanwege contract dat onafhankelijke reparateurs moeten tekenen

Lees verder

Apple ligt dan ook al jaren in de clinch met de reparatie-industrie. Lange tijd was het voor onafhankelijke reparateurs bijvoorbeeld heel lastig om aan originele Apple-onderdelen te komen. Het gevolg is dat zij vooral namaakonderdelen gingen gebruiken, die van mindere kwaliteit zijn.

Apple maakte dit in de zomer van 2019 makkelijker met een speciaal programma voor reparatieshops, maar hier kleven wel voorwaarden aan vast. Apple kreeg bijvoorbeeld veel kritiek op het contract dat de reparateurs moeten onderteken. Hierin staat onder meer dat de iPhone-maker op ieder moment kwaliteitscontroles mag uitvoeren, zelfs tot vijf jaar na verlating van het reparatieprogramma.

Politieke druk vanuit Brussel

De reparatie-industrie krijgt hierin bijval van de Europese Commissie. Het overheidsorgaan pleit er in haar European Green Deal-actieplan voor om fabrikanten van laptops, tablets en smartphones vanaf 2021 te verplichten om hun producten zo te maken dat consumenten ze makkelijk kunnen repareren.

Ook is de Europese Commissie groot voorstander van de invoering van een universele oplaadstandaard voor smartphones. De gedachte hierachter is simpel: je kunt producten van verschillende merken op elkaar aansluiten en dat scheelt elektronisch afval. Bovendien is er dan geen reden meer om koppelstukjes te maken. Apple, dat onder meer de eigen Lightning- en Thunderbolt-aansluitingen gebruikt, is hier fel tegenstander van.

Conclusie

Dus, is de iPhone 12 duurzaam? Aan de ene kant wel. De ecologische voetafdruk van het toestel is geslonken in verhouding tot zijn voorganger. Ook het ontbreken van opladers en oordopjes zorgt ongetwijfeld voor minder elektronisch afval, zelfs als een bepaald percentage van de iPhone 12-klanten deze accessoires alsnog los aanschaft.

Aan de andere kant zetten de iPhone 12 Pro en Pro Max qua duurzaamheid juist een stap achteruit, omdat Apple de voorkeur aan technische innovaties geeft. Bovendien blijft Apple vasthouden aan haar eigen Lightning-aansluiting en is het toestel lastig te repareren.

Meer over de iPhone 12

De iPhone 12-serie bestaat uit vier toestellen. Wij hebben alle telefoons inmiddels uitgebreid getest en in onze reviews lees (en zie) je of ze het overstappen waard zijn.

• iPhone 12 review
• iPhone 12 mini review
• iPhone 12 Pro review
• iPhone 12 Pro Max review