Wie in de markt is voor een 5G-abonnement komt een hoop technische termen tegen. In dit artikel proberen we duidelijkheid te scheppen in het jargon. Dit is het 5G-woordenboek van iPhoned.
Lees verder na de advertentie.
Steun iPhoned
Je gebruikt een adblocker. Dat vinden we jammer, want advertenties hebben we nodig om onze artikelen gratis aan te bieden. Steun iPhoned door ons aan je whitelist toe te voegen. Alvast bedankt!
5G woordenboek: dit betekent het jargon
Straling, dynamic spectrum sharing en frequenties: zomaar wat termen die je misschien voor je kiezen krijgt op het moment dat je een 5G-abonnement gaat uitzoeken. In dit artikel vind je heldere definities van de belangrijkste begrippen rondom het nieuwe netwerk. Tik op de onderstaande links om direct naar de betreffende uitleg te gaan.
5G
Te beginnen met het woord zelf. 5G staat voor vijfde generatie mobiele netwerk en is de opvolger van 4G. Een mobiel netwerk heb je nodig om ten volste te kunnen genieten van smartphones (en andere draadloze apparaten). Zonder netwerk kun je onderweg namelijk niet bellen, geen YouTube-filmpjes kijken of WhatsAppen.
Bereik
Je hebt vast weleens geen bereik gehad met je smartphone. Op dat moment maakt je telefoon geen (goede) verbinding met de dichtstbijzijnde zendmast, bijvoorbeeld omdat je buiten het dekkingsgebied bent. Mogelijke gevolgen van slecht bereik zijn een slome internetverbinding of problemen tijdens het bellen.
Dekking
Kun je overal in Nederland bellen en internetten via 5G? Indien het antwoord “Ja” is, is er sprake van landelijke dekking. De dekking (ook wel dekkingsgraad genoemd) geeft aan in welke delen van een land een mobiel netwerk (niet) verkrijgbaar is. 5G heeft momenteel nog geen landelijke dekking in Nederland.
Dynamic spectrum sharing
Heeft een provider het over dynamic spectrum sharing (dss)? Dan bedoelen ze dat de 4G en 5G-frequenties in werkelijkheid gedeeld worden. Dit klinkt heel technisch, maar het komt erop neer dat je dus geen unieke 5G-frequentie gebruikt tijdens het bellen en internetten.
Op het moment dat jij vanaf een geschikte telefoon verbinding maakt met een 5G-antenne, krijg je toegang tot het 5G-netwerk van die provider. Kan je telefoon niet overweg met 5G, dan maak je automatisch verbinding via 4G. Dss zorgt er dus voor dat één zendmast twee netwerken (4G en 5G) kan aanbieden.
Steun iPhoned
Je gebruikt een adblocker. Dat vinden we jammer, want advertenties hebben we nodig om onze artikelen gratis aan te bieden. Steun iPhoned door ons aan je whitelist toe te voegen. Alvast bedankt!
Frequentie
De zendmast en telefoon kunnen elkaar vinden omdat ze een bepaalde frequentie delen. Dit zorgt ervoor dat zowel de ontvanger als verzender ‘dezelfde taal’ spreken en elkaar dus kunnen vinden.
5G bestaat uit drie frequenties: 700MHz, 3,5GHz en 26GHz. De laagste frequentie heeft het beste bereik, maar blinkt niet uit in snelheid. Bij de hoogste frequentie, 26GHz, zijn de zaken omgedraaid: hoge snelheid, kort bereik. Frequenties worden ook wel ‘banden’ of ‘frequentiebanden’ genoemd.
De 700MHz-band is momenteel al actief in Nederland. De 3,5GHz-frequentie wordt in 2022 aangezet en de 26GHz-frequentieband laat nog op zich wachten. Iedere netwerkgeneratie heeft andere frequenties. 4G bestaat bijvoorbeeld uit 800MHz, 1,8GHz en 2,6GHz, zoals onderstaande tabel laat zien.
| Generatie | Afkorting | Frequenties |
|---|
| 1G | ATF | 450/900MHz |
| 2G | GSM | 900MHz/1,8GHz |
| 3G | UMTS | 900MHz/1,9GHz/2,1GHz |
| 4G | LTE | 800MHZ/1,8GHz/2,6GHz |
| 5G | NR | 700MHz/3,5GHz/26GHz |
Latency
Latency, in het Nederlands latentie genoemd, staat voor de vertraging die soms voorkomt bij het gebruiken van mobiele netwerken. Je merkt dit bijvoorbeeld tijdens het spelen van online games. Wanneer er sprake is van een hoge latency bewegen online gamers zich niet vloeiend door de spelwereld, maar verplaatsen ze op een schokkerige manier omdat er teveel vertraging in het netwerk zit. 5G moet de latentie tot een minimum beperken, met een betere gebruikservaring als gevolg.
MHz en GHz
Frequenties worden uitgedrukt in de eenheden MHz en GHz, oftewel megahertz en gigahertz. 1 gigahertz bestaat uit 1000MHz. De laagste 5G-frequentie, 700MHz, kun je dus ook omschrijven als 0,7GHz.
Alle mobiele netwerken hebben andere frequenties zodat ze elkaar niet in de weg zitten. Je komt de termen MHz en GHz niet alleen bij telefoonnetwerken tegen, maar bijvoorbeeld ook bij radio- en tv-zenders.
Netwerkcapaciteit
Een ander voordeel van 5G is de toegenomen netwerkcapaciteit. Er is simpelweg meer ruimte voor alle mobiele telefoons, waardoor het netwerk stabieler wordt. Dat ga je in de toekomst merken op momenten van piekbelasting, zoals tijdens nieuwjaar.
Snelheid
Dat brengt ons bij de voordelen van 5G. Het nieuwe mobiele netwerk blinkt namelijk uit in hogere snelheden, waardoor je sneller kunt downloaden. In de praktijk komt het er dus op neer dat je bij het kijken van een Netflix-film geen wachttijd hebt en dat je in de trein draadloos online kunt gamen zonder haperingen.
Straling
Zonder twijfel het meest controversiële begrip in dit 5G-woordenboek: straling. De wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis van dit begrip loopt nogal uiteen, al worden ze wel door elkaar gebruikt.
In de wetenschap wordt met straling een specifieke vorm van straling bedoeld, namelijk ioniserende straling. Dit zijn elektromagnetische velden met zeer hoge (en schadelijke) frequenties, zoals bij röntgenstralingen en straling van radioactieve stoffen. Lees je in de media iets over 5G en straling, dan gaat het over elektromagnetische velden die niet-ioniserend zijn, zoals onderstaande afbeelding laat zien.
Elektromagnetische velden ontstaan op het moment dat elektrische ladingen beginnen te bewegen, bijvoorbeeld wanneer je een wifi-router aansluit op het stopcontact. Ook smartphones, magnetrons en mobiele netwerken maken gebruik van elektromagnetische velden. Ze zitten echter in het niet-ioniserende gedeelte van het spectrum.
Indien de straling van een (5G-)antenne binnen de blootstellingslimieten blijft, waar op wordt toegezien, zijn er onder normale omstandigheden geen aanvullende gezondheidsrisico’s voor mensen. De blootstellingslimieten zijn Europese richtlijnen en geven de condities aan waaraan antennes voor telecomnetwerken moeten voldoen. Providers moeten zich dus aan deze regels houden.
Zendmasten
Zendmasten zorgen ervoor dat smartphones die verbonden zijn met het mobiele netwerk onderling gegevens kunnen uitwisselen. De antennes fungeren hierbij als ‘aanspreek’- en koppelpunt. Wanneer jij met je telefoon wil bellen, gaat er een signaal uit naar de zendmast. Deze verstuurt de oproep vervolgens door naar een andere zendmast die in de buurt is van de ontvanger.
In de praktijk worden antennes en zendmasten inwisselbaar gebruikt wanneer we het over 5G hebben, al hebben beide begrippen andere betekenissen. Zendmasten zijn namelijk constructies voor het bevestigen van antennes. Naast een antenne bestaat een zendmast uit een mast, oftewel een hoge paal.
5G-maand op iPhoned
De hele maand maart staat iPhoned in het teken van 5G. We duiken onder meer in de geschiedenis van het mobiele netwerk en staan stil bij de voordelen. Ook staan we stil bij de vraag of 5G momenteel al noodzakelijk is, of vooral een gimmick. Klik op een van onderstaande links om meer verhalen over 5G te lezen.